Trenutni tretmani za blokirane arterije su invazivni i mehanički – operacija bajpasa na otvorenom srcu i postavljanje veštačkih stentova. Novootkriveni gen mogao bi da ih u potpunosti zameni
Nova srčana arterija mogla bi da se formira uz novootkriveni gen, saopštili su naučnici sa Stanford University. Većina ljudi ima dominantnu desnu stranu srca – što za doktora ili istraživača znači da imaju arteriju koja se proteže sa desne strane srca i snabdeva krv zasićenom kiseonikom do zadnje strane. Za neke ljude, ova arterija, koja se zove zadnja silazna arterija, dolazi sa leve strane ili iz oba smera.
Nova srčana arterija je korak ka razvoju „medicinske revaskularizacije“
Studija nau;nika sa Stanford University otkrila je da gen CXCL12 utiče na formiranje zadnje silazne arterije, kao i da je njen smer kretanja postavljen veoma rano u ljudskom razvoju. Nalazi studije, objavljeni u časopisu Cell, predstavljaju korak ka razvoju „medicinske revaskularizacije“, dugoročnog cilja istraživača sa Stanford University da kreiraju tretman za blokirane arterije ili arterije sa ograničenim protokom tako što će formirati nove, kao kompenzaciju za obolele ili oštećene.
– Prvi put imamo dokaze o genu koji reguliše razvoj jedne od najvažnijih vrsta arterija u ljudskom telu. A ako znamo puteve razvoja ovih važnih arterija, onda možda možemo ponovo da ih formiramo uvođenjem ovih puteva u bolesno srce – objašnjava Kristy Red-Horse, jedna od autora studije i profesor biologije na Stanford School of Humanities and Sciences.
Nekoliko koronarnih arterija isporučuje krv i kiseonik ljudskom srcu: dve glavne arterije su na prednjoj strani srca, sa desne i leve strane. Za snabdevanje oksigeniranom krvlju u zadnji deo srca, zadnja silazna arterija se grana od jedne od tih glavnih arterija. Za oko 80 odsto ljudi ta arterija dolazi iz desne glavne koronarne arterije, ali za oko 10 procenata dolazi iz leve. Kod još 10 odsto populacije postoje dve od ovih arterija približno jednake veličine, koje se granaju od desne i leve glavne arterije i protežu se do zadnjeg dela srca.
CXCL12 gen ima ključnu ulogu u formiranju ljudskih arterija
Kako bi bolje razumela šta određuje ovaj arterijski obrazac, Red-Horse je sarađivala sa još jednim autorom studije, ko-starijim autorom Timom Assimesom, profesorom kardiovaskularne medicine naStanford School of Medicine. Profesor Assimes, koji takođe leči pacijente u Palo Alto VA Medical Center, video je priliku u velikom skupu medicinskih podataka iz Million Veteran Program Odeljenja za pitanja veterana. Taj program sadrži informacije o više od 60.000 veterana koji su prošli angiografiju, proceduru medicinskog snimanja za otkrivanje mogućih blokada arterija. Ovi podaci uključuju da li su njihova srca imala desne, leve ili ko-dominantne arterije na leđima, kao i genetske uzorke.
Istraživači su sproveli genetsku analizu i pronašli 10 lokacija unutar koda ljudske DNK koje imaju veze sa razvojem arterije na zadnjoj strani srca – od kojih je najjača bila CXCL12. Prethodni istraživački rad već je pokazao da su miševi, koji su primili dozu proteina sa genom CXCL12 izrasli u nove arterijske grane u oštećenom srčanom tkivu, tako da najnoviji nalaz kod ljudi ukazuje da gen i njegov protein takođe igraju ključnu ulogu u formiranju ljudskih arterija.
– Sada imamo dokaze da je ovaj obrazac naše dve glavne koronarne arterije kontrolisan razlikama u našem DNK kodu koji nasleđujemo od roditelja, a glavni signal je blizu gena koji je takođe odgovoran za rast i razvoj koronarnih arterija – pojasnio je profesor Assimes.
Nova srčana arterija mogla bi da zameni invazivne i mehaničke tretmanje
Iako još nije poznato da li češći obrazac desno-dominantne arterije na kraju daje više ili manje zaštite od srčanih bolesti, ipak, otkriće CXCL12 gena koji potencijalno kontroliše ovo grananje otvara mogućnost otkrivanja načina da se naprave nove kolateralne arterijske grane, što znači da se namerno uzgajaju dodatne arterije koje bi i dalje mogle da isporučuju kiseonik u srce kada je druga arterija blokirana. Trenutno su tretmani za blokirane arterije invazivni i mehanički, kao što je operacija bajpasa na otvorenom srcu i postavljanje veštačkih stentova. Kako je najavljeno, istraživači planiraju da istraže varijante DNK koje uzrokuju razlike u ekspresiji CXCL12 gena i rade na dizajniranju načina za ciljanje aktivacije gena ka stvaranju terapijskog tretmana.
